เรียนรู้การปฏิบัติตนเพื่อความปลอดภัยใน การทำงานบนที่สูง มาตรฐาน ปี 2023
การทำงานบนที่สูง หมายถึง การทำงานในพื้นที่ที่ผู้ปฏิบัติงานอาจพลัดตกลงมาในขณะทำงานและอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ เช่น การทำงานกับบันได การทำงานบนหลังคา หรือการทำงานกับนั่งร้าน สิ่งสำคัญคือ ต้องมีมาตรการความปลอดภัยที่เหมาะสมเมื่อทำงานบนที่สูงเพื่อป้องกันอุบัติเหตุและการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้น รวมถึงการใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) เช่น อุปกรณ์ป้องกันการตก และการใช้มาตรการด้านความปลอดภัย เช่น ราวกั้นหรือตาข่ายกันตก
ซึ่งใน กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารจัดการและดำเนินการด้านความปลอดภัยอาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานในสถานที่ที่มีอันตรายจากการตกจากที่สูงและที่ลาดชันจากวัสดุกระเด็นตกหล่นและพังทลายและจากการตกลงไปในภาชนะเก็บหรือรองรับวัสดุพ.ศ. 2564 ได้ให้ความหมายไว้ว่า
“ทำงานในที่สูง” หมายความว่า การทำงานในพื้นที่ปฏิบัติงานที่สูงจากพื้นดินหรือจากพื้นอาคารตั้งแต่ 2 เมตรขึ้นไปซึ่งลูกจ้างอาจพลัดตกลงมาได้
1. การทำงานบนที่สูงมีอันตรายอะไรบ้าง
การทำงานบนที่สูงมีอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลาที่ปฏิบัติงานเนื่องจากเป็นงานที่มีความเสี่ยง โดยอันตรายที่พบได้บ่อย คือ อันตรายจากการลื่นล้ม ที่อาจส่งผลให้ได้รับบาดเจ็บสาหัสหรือเสียชีวิตได้ และอันตรายอื่นๆ จากการทำงานบนที่สูงยังรวมถึง
- วัตถุที่ตกลงมาจากที่สูง ที่อาจทำให้ผู้ปฏิบัติงานที่อยู่ด้านล่างได้รับบาดเจ็บจากวัตถุนั้น
- การยุบตัวของโครงสร้างที่อาจพังทลายลงมาทำให้ผู้ปฏิบัติงานได้รับบาดเจ็บ
- อันตรายจากไฟฟ้าช็อต ที่เกิดจากสายไฟฟ้าที่อยู่บริเวณพื้นที่ปฏิบัติงาน
- การบาดเจ็บจากการลื่นไถล สะดุด ล้ม บนพื้นบริเวณที่ทำงาน
- การบาดเจ็บจากการขนย้ายเครื่องมือและอุปกรณ์
นอกจากอันตรายที่กล่าวไปข้างต้น ในการทำงานบนที่สูงอาจมีอันตรายอื่นๆ ที่แอบแฝงอยู่ เพื่อลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการทำงานบนที่สูง สิ่งสำคัญคือ ต้องปฏิบัติตามขั้นตอนความปลอดภัยและใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายอย่างเหมาะสม ซึ่งรวมถึงการใช้อุปกรณ์ป้องกันการตก เช่น เข็มขัดนิรภัยและเชือกช่วยชีวิต การใช้ราวกั้น ตาข่ายนิรภัย และมาตรการด้านความปลอดภัยอื่นๆ และต้องแน่ใจว่าผู้ปฏิบัติงานได้รับการฝึกอบรมอย่างเหมาะสมในการใช้อุปกรณ์อย่างปลอดภัย
2. มาตรการความปลอดภัยใน การทำงานบนที่สูง
มาตรการด้านความปลอดภัยในการทำงานบนที่สูง เป็นสิ่งที่สามารถช่วยลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการทำงานบนที่สูงเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่
- การใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมกับงาน : เช่น บันได นั่งร้าน รถกระเช้าหรืออุปกรณ์ขึ้นที่สูงชนิดอื่น
- ปฏิบัติตามคู่มือการใช้งานอุปกรณ์อย่างเหมาะสม : ตรวจสอบให้แน่ใจว่าติดตั้งและใช้งานอุปกรณ์ทั้งหมดอย่างถูกต้องตามคำแนะนำของผู้ผลิต
- ใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) ที่เหมาะสม : เช่น หมวกนิรภัย ถุงมือ แว่นตานิรภัย อุปกรณ์ป้องกันการตก ได้แก่ เข็มขัดนิรภัยและเชือกช่วยชีวิต
- ใช้ราวกั้น ตาข่าย และอุปกรณ์ความปลอดภัยอื่นๆ : สามารถช่วยป้องกันการหกล้มและช่วยไม่ให้ผู้ปฏิบัติงานพลัดตกจากที่สูงได้
- ตรวจสอบอุปกรณ์อย่างสม่ำเสมอ : ตรวจสอบให้แน่ใจว่าอุปกรณ์ทั้งหมดอยู่ในสภาพดีและตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอเพื่อหาข้อบกพร่องหรือความเสียหายของอุปกรณ์ก่อนนำมาใช้งานทุกครั้ง
- ปฏิบัติงานตามขั้นตอนที่ปลอดภัย : การทำงานตามขั้นตอนที่ปลอดภัยรวมถึงการหลีกเลี่ยงการทำงานแบบรวดเร็ว ต้องทำงานอย่างช้าๆ และระมัดระวัง โดยไม่ปล่อยให้ปฏิบัติงานบนที่สูงเพียงลำพัง
- การฝึกอบรม : ตรวจสอบให้แน่ใจว่าพนักงานได้รับการฝึกอบรมที่สูงอย่างถูกต้อง เกี่ยวกับขั้นตอนการทำงานบนที่สูงอย่างปลอดภัย มาตรการป้องกันอันตราย และการใช้อุปกรณ์อย่างถูกต้อง
การปฏิบัติตามมาตรการด้านความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด ช่วยลดความเสี่ยงที่อาจเกิดจากการทำงานบนที่สูงและสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัย
3. อุปกรณ์ป้องกันการตกจากที่สูงมีอะไรบ้าง
อุปกรณ์ป้องกันการตกจากที่สูง มีหลายชนิดด้วยกัน แต่ละชนิดสามารถลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการทำงานบนที่สูงเพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงานมาก ได้แก่
- อุปกรณ์ป้องกันการตก : รวมถึงเข็มขัดนิรภัยและเชือกช่วยชีวิต และอุปกรณ์อื่นๆ ที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันผู้ปฏิบัติงานในกรณีที่อาจเกิดการพลัดตก
- ราวกันตก : เป็นอุปกรณ์ที่ติดตั้งบริเวณช่องเปิดหรือบริเวณอื่นๆ ที่มีความเสี่ยงต่อการตกของผู้ปฏิบัติงาน
- ตาข่ายนิรภัย : ตาข่ายนิรภัยใช้เพื่อป้องกันสิ่งของที่อาจตกลงมาบริเวณด้านล่าง หรือเพื่อป้องกันการตกลงมาของผู้ปฏิบัติงาน
- สายนิรภัย : เป็นเชือกหรือสายเคเบิลที่ยึดกับจุดที่ปลอดภัยใช้เพื่อยึดผู้ปฏิบัติงานไม่ให้ตกลงมาในขณะที่ทำงานบนที่สูง
- จุดยึด : เป็นจุดยึดที่ใช้สำหรับยึดอุปกรณ์ป้องกันการตกหรือสายนิรภัย
- เส้นเตือนอันตราย : เส้นเตือนอันตรายเป็นเส้นที่ติดตั้งบริเวณขอบของพื้นที่ทำงานเพื่อเตือนผู้ปฏิบัติงานให้ระวังอันตรายที่อาจเกิดขึ้นหากพบเส้นเตือนอันตรายดังกล่าว
- ป้ายเตือน : ป้ายเตือนใช้เพื่อเตือนผู้ปฏิบัติงานให้ทราบถึงอันตรายและเตือนให้ใช้ความระมัดระวังเมื่อทำงานบนที่สูง
การใช้อุปกรณ์ป้องกันการตก ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมในการทำงานที่ปลอดภัยและลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการทำงานบนที่สูงที่อาจเกิดกับผู้ปฏิบัติงานได้
4. การทำงานบนที่สูง ส่งผลต่อสุขภาพอย่างไร
การทำงานบนที่สูงส่งผลเสียต่อสุขภาพของผู้ปฏิบัติงานหลายประการด้วยกัน แต่สิ่งที่สามารถเห็นได้ชัดคือการบาดเจ็บจากการหกล้ม ส่งผลให้ผู้ปฏิบัติงานได้รับบาดเจ็บสาหัสหรือเสียชีวิตได้ ความเสี่ยงด้านสุขภาพอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานบนที่สูง ได้แก่
- ความผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อและกระดูก : การทำงานในท่าทางที่ไม่เหมาะสมหรือใช้งานอุปกรณ์ที่มีน้ำหนักมากอาจทำให้เกิดอาการตึงและเคล็ดของระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ และรวมถึงปัญหาเกี่ยวกับหลังและข้อต่อ
- ปัญหาสุขภาพจิต : การทำงานบนที่สูงอาจทำให้เกิดความเครียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากงานนั้นมีอันตรายสูงหรืองานที่มีความสูงมากเป็นพิเศษ อาจก่อให้เกิดความเครียดกับผู้ปฏิบัติงาน และอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิต เช่น ความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้า
- ฮีทสโตรก : การทำงานบนที่สูงในสภาพอากาศร้อนสามารถเพิ่มความเสี่ยงของฮีทสโตรก ซึ่งเป็นสภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายได้รับความร้อนมากเกินไป
- การบาดเจ็บจากอากาศเย็น : การทำงานบนที่สูงในสภาพอากาศหนาวเย็นอาจทำให้ผู้ปฏิบัติงานเกิดการบาดเจ็บจากความเย็นได้ เช่น น้ำแข็งกัดและอุณหภูมิร่างกายต่ำกว่าปกติ
เพื่อลดความเสี่ยงต่อสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการทำงานบนที่สูง นอกจากต้องปฏิบัติตามขั้นตอนที่กำหนดแล้ว สิ่งสำคัญคือต้องใส่ใจปัญหาสุขภาพของผู้ปฏิบัติงาน และไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายเป็นประจำทุกปี
สรุป
ความปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญในทุกสภาพแวดล้อมการทำงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องทำงานบนที่สูง เนื่องจากการทำงานบนที่สูงมีความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บมากกว่า เพราะการตกจากที่สูงเป็นสาเหตุหลักของการบาดเจ็บสาหัสและเสียชีวิตในที่ทำงาน จึงจำเป็นต้องดำเนินการตามมาตรการด้านความปลอดภัยที่เหมาะสมเพื่อป้องกันอุบัติเหตุและการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้น
การให้ความสำคัญด้านความปลอดภัยอย่างจริงจังและการใช้มาตรการความปลอดภัยที่เข้มงวด สามารถสร้างสภาพแวดล้อมในการทำงานที่ปลอดภัยและลดความเสี่ยงของการเกิดอุบัติเหตุและการบาดเจ็บได้ หากสภาพแวดล้อมในการทำงานมีความปลอดภัยสามารถนำไปสู่การเพิ่มผลผลิตและลดความสูญเสียที่อาจเกิดขึ้นได้
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดล้อมในการทำงาน ในสถานที่ที่มีอันตรายจากการตกจากที่สูงและที่ลาดชัน จากวัสดุกระเด็น ตกหล่น และพังทลาย และจากการตกลงไปในภาชนะเก็บหรือรองรับวัสดุ พ.ศ. 2564
